Gdyby wszyscy sterylizowali i kastrowali swoje zwierzÄta to miejsca takie jak nasze schronisko nie byĹoby potrzebne. KaĹźde powoĹane do Ĺźycia zwierzÄ miaĹoby swój dom, do którego trafiaĹoby bÄdÄ c uprzednio dĹugo wyczekiwanym. Niestety rzeczywistoĹÄ jest zupeĹnie inna. Setki przepeĹnionych schronisk i dziesiÄ tki tysiÄcy bezdomnych zwierzÄ t – tak wyglÄ da prawdziwe Ĺźycie. MoĹźna temu zapobiegaÄ. Niestety wielu ludzi dalej wierzy w krÄ ĹźÄ ce mity na temat sterylizacji.
Co to wĹaĹciwie jest sterylizacja/kastracja?
Sterylizacja suki/kotki i kastracja psa/kocura, to zabieg chirurgiczny, na skutek którego zwierzÄ staje siÄ nieodwracalnie bezpĹodne. Samicom usuwa siÄ jajniki, jajowody i macicÄ, samcom jÄ dra i najÄ drza. Wysterylizowana samica nigdy juĹź nie bÄdzie miaĹa potomstwa i cieczki, wykastrowany samiec nie bÄdzie wiÄcej odczuwaĹ popÄdu pĹciowego i nie spĹodzi potomstwa. ZwierzÄta wracajÄ do zdrowia w ciÄ gu kilku dni od zabiegu. MoĹźna go przeprowadziÄ w kaĹźdym wieku zwierzÄcia ale powinniĹmy siÄ zastanowiÄ nad staruszkami, o ile nie zachodzÄ wskazania medyczne – nowotwory narzÄ dów rodnych.
Kiedy moĹźna wykonaÄ zabieg?
WiÄkszoĹÄ weterynarzy zaleca, by suki sterylizowaÄ miesiÄ c po pierwszej cieczce, gdyĹź dziÄki temu zabieg niemal w stu procentach chroni jÄ przed ewentualnym zachorowaniem na nowotwór gruczoĹu mlekowego i nietrzymaniem moczu. Wczesna sterylizacja nie ma Ĺźadnego negatywnego wpĹywu na rozwój psychiczny i fizyczny suki. NaleĹźy jednak dokĹadnie przemyĹleÄ termin sterylizacji. JeĹli nasza suczka mieszka w domu i tylko wychodzi na smyczy na spacery jesteĹmy w stanie uchroniÄ jÄ podczas pierwszej cieczki przed niechcianym kryciem. JeĹli jednak suczka jest stróĹźem podwórka i biega po nim bez naszej ciÄ gĹej kontroli naleĹźy rozwaĹźyÄ wykonanie zabiegu przed pierwszÄ cieczkÄ . Nawet najszczelniejszy pĹot nie jest straszny dla potencjalnych psich kawalerów, wiÄc pozostawienie suki w cieczce bez nadzoru prawdopodobnie skoĹczy siÄ niechcianym miotem. Zalecenia odnoĹnie sterylizacji kotek sÄ podobne jak w przypadku suczek. Zaleca siÄ wykonywaÄ zabieg po pierwszej rujce, jednak jeĹli kotka jest wychodzÄ ca warto rozwaĹźyÄ wysterylizowanie jej wczeĹniej, gdy tylko zmieni mleczne kĹy na staĹe. PamiÄtajmy, Ĺźe nie wolno sterylizowaÄ samic w czasie cieczki/rui. Natomiast ciÄ Ĺźa, nawet wysoka, nie jest zasadniczym przeciwwskazaniem do zabiegu sterylizacji. Sterylizacja aborcyjna niesie ze sobÄ ryzyko zbliĹźone do cesarskiego ciÄcia. ZaleĹźy ono wtedy od wieku zwierzÄcia, jego ogólnego stanu zdrowotnego oraz umiejÄtnoĹci prowadzÄ cego lekarza weterynarii. ZresztÄ podobnie jak przy zwykĹej sterylizacji. Po porodzie sterylizacja jest moĹźliwa po ustaniu laktacji. Dla samców optymalny wiek to 6-12 miesiÄ c Ĺźycia, dla psów ras bardzo duĹźych do czasu zakoĹczenia wzrostu.
Zalety i wady sterylizacji
Zalety sterylizacji/kastracji:
Ochrona suki/kotki przed ropomaciczem
Ropomacicze moĹźe siÄ przytrafiÄ kaĹźdej suczce/kotce, bez wzglÄdu na jej wiek, czy miaĹa potomstwo, czy miewa ciÄ Ĺźe urojone i bez wzglÄdu, jaka jest jej ogólna kondycja zdrowotna. Ta groĹşna choroba moĹźe doprowadziÄ do Ĺmierci zwierzÄcia. Czasem na ratunek jest juĹź za póĹşno. ZwĹaszcza, jeĹli mamy do czynienia z ropomaciczem zamkniÄtym, które nie daje Ĺźadnych jednoznacznych objawów. Nie kaĹźdy wĹaĹciciel w porÄ zorientuje siÄ, Ĺźe z pupilkÄ dzieje siÄ coĹ niedobrego, nie kaĹźdy weterynarz w porÄ postawi wĹaĹciwÄ diagnozÄ. NajczÄĹciej jedynym ratunkiem jest szybka sterylizacja. Niestety wtedy zabieg jest juĹź trudniejszy niĹź u osobnika zdrowego. Macica jest wypeĹniona ropÄ , lekarz musi wiÄc bardzo uwaĹźaÄ, by jednym nieostroĹźnym ruchem skalpela nie doprowadziÄ do jej wylania siÄ do jamy brzusznej. Samiczka jest osĹabiona chorobÄ , wiÄc jej organizm gorzej znosi narkozÄ, a rekonwalescencja po zabiegu trwa dĹuĹźej. Sterylizacja natomiast chroni przed ropomaciczem w stu procentach, poniewaĹź podczas zabiegu macica jest nieodwracalnie usuwana.
Ochrona suki przed nowotworami narzÄ dów rodnych
Logiczne jest, Ĺźe jeĹli suka/kotka nie ma jajników, czy macicy, to nie moĹźe zachorowaÄ na raka tych narzÄ dów.
Ochrona suki przed nowotworem gruczoĹu mlekowego
Sterylizacja suki /kotki niemal w stu procentach chroni jÄ przed tÄ groĹşnÄ chorobÄ . Im póĹşniej wykonuje siÄ zabieg, tym jego funkcja ochronna jest mniejsza. Sterylizacja po czwartej cieczce nie ma juĹź wĹaĹciwie Ĺźadnego wpĹywu na to, czy suczka zachoruje na raka sutka, czy nie, moĹźe jednak spowolniÄ jego ewentualny rozwój.
Zapobieganie ciÄ Ĺźom urojonym
Ta przypadĹoĹÄ jest nie tylko uciÄ Ĺźliwa dla wĹaĹciciela samicy, ale równieĹź szkodliwa dla zdrowia jej samej. CiÄ Ĺźe urojone nie pozostajÄ teĹź bez wpĹywu na psychikÄ zwierzÄcia. Sterylizacja caĹkowicie eliminuje tÄ przykrÄ przypadĹoĹÄ.
Stabilizacja psychiczna
WiÄkszoĹÄ suczek ma cieczkÄ dwa razy w roku. Ale zdarzajÄ
siÄ teĹź takie, którym zdarza siÄ ona czÄĹciej. Podczas cieczki suczka jest rozkojarzona, nerwowa. Przez te kilka tygodni jej jedyna aktywnoĹÄ ruchowa to krótkie spacery na smyczy. Staje siÄ wiÄc apatyczna i znudzona. Natomiast przez pewien czas po cieczce suki sÄ
ostrzejsze, bardziej pobudliwe. Sterylizacja eliminuje to zupeĹnie. Wysterylizowana suczka przez caĹy czas, bez przeszkód moĹźe cieszyÄ siÄ Ĺźyciem, bawiÄ na ĹwieĹźym powietrzu, chodziÄ na dĹugie spacery. Po prostu caĹy czas jest w formie.
Natomiast kotka w rui staje siÄ nie do zniesienia – krzyczy, pomiaukuje, ociera siÄ o wszystko, tarza siÄ, czoĹga. MoĹźe posikiwaÄ w róĹźnych miejscach. Trwa to kilka dni i jest bardzo mÄczÄ
ce nie tylko dla domowników ale równieĹź dla caĹej okolicy. Kotka moĹźe mieÄ nawet 3 mioty rocznie.
Zapobieganie nowotworom ukĹadu pĹciowego, przepuklinom, schorzeniom prostaty u samca
Samce jak i samice majÄ
swoje pĹciowe przypadĹoĹci, które mogÄ
skoĹczyÄ siÄ nawet ĹmierciÄ
zwierzÄcia. O wiele proĹciej niĹź leczyÄ, jest zapobiegaÄ tym chorobom.
Wykastrowany samiec staje siÄ mniej pobudliwy, nie wdaje siÄ w bójki o sukÄ z innymi samcami, nie ma skĹonnoĹci do wĹóczÄgostwa, ma mniej dominujÄ
cy charakter
Samiec, którego nie rozprasza popÄd pĹciowy (a przecieĹź na kontakt z samicami w rui jest naraĹźony przez caĹy czas) staje siÄ bardziej stabilny psychicznie, bardziej oddany czĹowiekowi, bardziej skĹonny do wspóĹpracy z nim, lepiej koncentruje siÄ na zadaniach, jakie ma do wykonania (np. na stróĹźowaniu obejĹcia). Przestaje mieÄ skĹonnoĹci do wĹóczÄgi, które wczeĹniej uprawiaĹ w poszukiwaniu samicy, jest wiÄc Ĺatwiejszy do upilnowania, nie grozi mu ĹmierÄ pod koĹami samochodu, czy pobyt w schronisku, gdzie trafiĹ, poniewaĹź uznano go za bezdomnego. W przypadku kocurów przestaje on znaczyÄ swój teren jakĹźe przykrym dla ludzkiego nosa zapachem. Trzeba jednak pamiÄtaÄ, Ĺźe z wiekiem takie zachowania mniej sÄ
sterowane hormonem pĹciowym - testosteronem, a stajÄ
siÄ raczej wyuczonym nawykiem. Kastracja w póĹşnym wieku moĹźe wiÄc nie przynieĹÄ tutaj oczekiwanych efektów. Niemniej jednak, wciÄ
Ĺź bÄdzie chroniĹa psa/kota przed przypadĹoĹciami zdrowotnymi.
Sterylizacja i kastracja zapobiega przypadkowym ciÄ Ĺźom, a co za tym idzie niekontrolowanemu przyrostowi naturalnemu psów
TÄ zaletÄ naprawdÄ trudno jest przeceniÄ. Nawet najlepiej wyszkolone psy i suki gĹuchnÄ na nawoĹywania wĹaĹcicieli, kiedy do gĹosu dochodzi popÄd pĹciowy. Kiedy samiec poczuje samicÄ w rui staje siÄ zdolny do nieprawdopodobnych wrÄcz wyczynów. Dwumetrowy pĹot, którego normalnie nie daĹby rady przeskoczyÄ, nagle przestaje byÄ przeszkodÄ . Suka w rui teĹź zrobi wszystko, byle tylko dostaÄ siÄ do samca. Leniwy Mruczek nagle zamienia siÄ w tygrysa i sieje postrach na osiedlu a ukochana Pusia ucieka z mieszkania. Czasem wystarczy wiÄc chwila nieuwagi, najczujniejszego nawet wĹaĹciciela. Tylko sterylizacja i kastracja dajÄ stuprocentowe zabezpieczenie przed niechcianym przychówkiem naszego pupila.
Wady sterylizacji/kastracji:
NieodwracalnoĹÄ zabiegu
Ale po to przecieĹź wykonuje siÄ ten zabieg, Ĺźeby nasz pupil przypadkowo nie przyczyniĹy siÄ do powiÄkszenia i tak juĹź zbyt licznej psiej/kociej populacji.
Ryzyko zwiÄ zane z narkozÄ
Istnieje, jak przy kaĹźdym zabiegu wykonywanym w znieczuleniu ogólnym. Na szczÄĹcie jest minimalne, a moĹźna je jeszcze dodatkowo zmniejszyÄ. Przed kaĹźdÄ operacjÄ zwierzÄ trzeba dokĹadnie przebadaÄ, równieĹź kardiologicznie (pamiÄtajmy, Ĺźe nie kaĹźda choroba serca uniemoĹźliwia przeprowadzenie operacji - jeĹli Twój pupil ma chore serce, musisz po prostu poradziÄ siÄ doĹwiadczonego lekarza weterynarii). Obecnie dostÄpne sÄ nowoczesne Ĺrodki do znieczulania ogólnego, np. narkoza wziewna. Jest to droĹźsze, ale znacznie bezpieczniejsze. Sam zabieg nie jest zbyt skomplikowany, doĹwiadczony weterynarz przeprowadza go w ciÄ gu kilkunastu, najwyĹźej kilkudziesiÄciu minut, wiÄc zwierzÄ jest poddane narkozie tylko w krótkim okresie czasu.
SkĹonnoĹÄ do nadwagi
Nie tyje siÄ z powietrza. JeĹli nasz pupil przybiera na wadze, oznacza to, Ĺźe powinniĹmy mu zmniejszyÄ porcje jedzenia, albo zwiÄkszyÄ dawkÄ ruchu. I na pewno waga wróci do normy. RóĹźnego rodzaju przysmaki i przekÄ ski równieĹź wpĹywajÄ na rosnÄ cÄ wagÄ naszego ulubieĹca. Musimy zatem pamiÄtaÄ aby zmniejszaÄ podstawowÄ porcjÄ karmy jeĹli nagradzamy pupila przysmakami. CzÄsto przyczynÄ tycia po zabiegu sterylizacji/kastracji jest zmniejszona dawka ruchu poniewaĹź zwierzÄ nie odczuwa juĹź popÄdu seksualnego i nie ma potrzeby biegaÄ po parku czy osiedlu w poszukiwaniu partnera. Musimy go zachÄciÄ do ruchu np. ulubionÄ piĹkÄ .
U wysterylizowanych samic moĹźe wystÄ piÄ nietrzymanie moczu
Na szczÄĹcie zdarza siÄ to raptem u 2 % wysterylizowanych samic. Nie jest to powaĹźna dolegliwoĹÄ, a Ĺatwo jej zaradziÄ, regularnie aplikujÄ c zwierzÄciu lek zapewniajÄ cy prawidĹowÄ pracÄ zwieracza cewki moczowej.
Podsumowanie
ReasumujÄ c, kastracja i sterylizacja majÄ o wiele wiÄcej zalet niĹź wad. Plusy tych zabiegów sÄ dla zdrowia i samopoczucia naszych zwierzÄ t o wiele bardziej znaczÄ ce niĹź minusy. Ponadto sĹuĹźy ograniczeniu liczby bezdomnych zwierzÄ t. W wielu krajach zabieg ten staĹ siÄ wrÄcz zabiegiem profilaktycznym. W Polsce takĹźe coraz wiÄcej zwierzÄ t jest sterylizowanych, jednak spora czÄĹÄ spoĹeczeĹstwa nadal nie daje wiary rozsÄ dnym argumentom i ulega presji mitów i zabobonów o których moĹźecie poczytaÄ w artykule Mity dotyczÄ ce sterylizacji i kastracji zwierzÄ t.